Czym jest gzyms?
W ramach swojego znaczenia architektonicznego, gzyms to element dekoracyjny, który stanowi wyraźną granicę pomiędzy różnymi częściami budynku, a także ładuje go estetycznie. W gzymsie mieszkać możemy na fasadach budynków, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz, a także wewnątrz pomieszczeń, gdzie służą nie tylko jako element dekoracyjny, ale także jako praktyczny sposób na ukrycie nierówności lub niedoskonałości ścian. Jego użycie nie jest ograniczone do budynków historycznych lub klasycznych – gzymsy są wciąż popularne i są często stosowane w nowoczesnych konstrukcjach.
Historia gzymsu
Gzyms, jako centralny element architektury, ma długą i bogatą historię. Jego korzenie sięgają starożytnej architektury greckiej, gdzie był istotnym elementem dekoracyjnym i strukturalnym, tworząc horyzontalne linie pomiedzy kolumnami. Z czasem gzymsy zaczęły być używane we wnętrzach budynków, zaczynając od renesansu, kiedy to stały się popularne w pałacach i rezydencjach arystokratycznych jako sposoby na podział dużych pomieszczeń i dodanie efektu głębi.
Antyczna Grecja
Starożytni Grecy byli prawdziwymi mistrzami w wykorzystaniu gzymsów w swoich budynkach. Gzymsy były nie tylko elementem dekoracyjnym, ale także służyły praktycznym celom, takim jak ochrona przed słońcem i deszczem. Wiele budynków z tego okresu, do dnia dzisiejszego zachowuje gzymsy, co jest dowodem na ich trwałość i przekrój estetyczny.
Renesans i barok
Renesans i barok to dwa okresy, w których gzymsy nabierają nowego znaczenia. W tych epokach, gzymsy są nie tylko elementem praktycznym, ale stają się kluczowym elementem dekoracyjnym, często bogato zdobionym i rzeźbionym. W budynkach z tego okresu, gzymsy często były używane do podkreślenia symetrii i harmonii budynku, zgodnie z panującymi wówczas zasadami harmonii i proporcji.
Różne rodzaje gzymsów
Gzymsy mogą przybierać różne formy i style, zgodnie z preferencjami architekta i właściciela budynku. Chociaż wszystkie gzymsy mają podobny cel – dekorowanie i strukturalne różnicowanie budynku, różnią się one znacząco pod względem stylu, materiału i detalu. Istnieje kilka podstawowych typów gzymsów, które warto poznać.
Gzymsy klasyczne
Gzymsy klasyczne, nazywane także gzymsami koronowymi, są najbardziej popularną formą gzymsu. Są to gzymsy, które są wyraziste i pełne detali, często z ornamentami w formie płaskorzeźb. Gzymsy klasyczne występują najczęściej w budynkach z epoki renesansu, baroku lub klasycyzmu, ale są także popularne w nowoczesnej architekturze cechującej się klasyczną estetyką.
Gzymsy nowoczesne
Gzymsy nowoczesne są bardziej stonowane i proste w porównaniu do gzymsów klasycznych. Charakteryzują się one czystymi liniami, brakiem detali dekoracyjnych i często są wykonane z nowoczesnych materiałów, takich jak stal nierdzewna czy beton architektoniczny. Gzymsy nowoczesne są często stosowane w budynkach o nowoczesnej, minimalistycznej estetyce, gdzie służą jako subtelny akcent architektoniczny.
Gzymsy zewnętrzne i wewnętrzne
Gzymsy zewnętrzne i wewnętrzne to dwie główne kategorie funkcjonalne gzymsów. Gzymsy zewnętrzne są często stosowane na fasadach budynków, gdzie służą jako dekoracyjna granica między różnymi piętrami, a także jako praktyczna ochrona przed wpływami atmosferycznymi. Gzymsy wewnętrzne, z kolei, są stosowane wewnątrz pomieszczeń, gdzie mogą ukrywać nierówności ścian, służyć jako miejsce na oświetlenie, a także jako element dekoracyjny.
